İnfertilite (çocuk olmaması) günümüzde evli çiftlerin %15'inin karşılaştığı bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. İnfertiliteye sebep olan faktörlerin 1/3'ü kadına, 1/3'ü erkeğe ve 1/3'ü de her iki cinse aittir. Bu nedenle erkeğe bağlı faktörler sorunun yarısını oluşturmaktadır.
İnfertilite sorunu ile başvuran çiftlerin eş zamanlı olarak muayenesi gerekmektedir. Hastadan öncelikle iyi bir öykü alınması ve fizik muayenesi gereklidir. İyi bir öykü, doktora infertilitenin nedeni olabilecek bazı hastalıklar (hormonal bozukluk, geçirilmiş cerrahi veya enfeksiyonlar vb.) hakkında çok değerli bilgiler verir. Fizik muayenede hastanın genel görünümden başlayarak (sekonder seks karakterleri), testis ve üreme organlarının tam olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
İyi bir öykü ve fizik muayenenin ardından laboratuar ve gerekirse radyolojik değerlendirilme yapılmalıdır. Laboratuar değerlendirilmesinde ilk yapılması gereken spermiogramdır. Spermiogram dışında gerekli ise bazı hormon ve kan tetkikleride yapılmalıdır.
Kısaca erkek infertilitesinin sebeplerini ve tedavi yöntemlerini sıralayacak olursak;
İNFERTİLİTE SEBEPLERİ
|
Hormonal bozukluklar
|
Hipotalamik hastalıklar
Hipofizer hastalıklar
|
Kromozom anomalileri
|
Klinefelter's sendromu
Noonan's sendromu
|
Bilateral anorşi
|
|
Germinal hücre aplazisi
|
|
Gonadotoksinler
|
İlaçlar (siproteron asetat, ketokanozol, alkol)
Radyasyon
|
Orşit
|
|
Travma
|
|
Sistemik hastalıklar
|
Böbrek yetmezliği, siroz
|
Kriptorşidizm (inmemiş testis)
|
|
Varikosel
|
|
Sperm iletiminde bozukluk
|
Vaz deferens yokluğu, epididm tıkanıklıkları
|
İdiopatik
|
|
Tedavi yöntemleri ise cerrahi ve medikal olarak 2 ana gruba ayrılabilir;
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
|
Cerrahi
|
Medikal
|
Varikoselektomi
|
Endokrin tedavi ( LH, FSH vb.)
|
Vazovazostomi
|
Steroid
|
Epididimovazostomi
|
Ampirik (antiöstrojen vb.)
|
Ejakulatuar kanalın transüretral rezeksiyonu
|
Yardımcı üreme teknikleri (İntrasitoplazmik enjeksiyon, MESA, TESA, TESE)
|
Yukarda tanımladığımız bazı hastalıklardan erkek infertilitesinde en sık
karşılaşılan olan varikoselden kısaca bahsedeceğim. Varikosel erkek
infertilite sebeplerinin en önemli ve sık karşılaşılanıdır. Anatomik olarak
pampiniform venlerin anormal genişlemesidir. %90 oranında sol tarafta
görülür. Normal erişkin erkeklerde %10-15, infertil erkeklerde %21-41
oranında görülür.
Varikoselin sperm fonksiyonlarını bozma sebepleri arasında testisteki ısıyı
artırması ve böbrek ile adrenalden toksik metabolitlerin geri akımı ile
hipotalamik-hipofizer-gonadal aksın bozulması sayılabilir.
En sık infertilite nedeni olan bu hastalığın tek tedavisi cerrahi yöntemle
genişlemiş venlerin bağlanmasıdır. Kasıktan yapılan bu operasyon sonrası
spermiogramda %70 oranında düzelme sağlanır iken, gebelik oranı da %50
artmaktadır. |